بررسی تنوع ژنتیکی و تجزیه به مؤلفه های اصلی برای صفات مورفولوژیک و فنولوژیک در تعدادی از ژنوتیپ های خلر (lathyrus sativus)

تنوع ژنتیکی 20 ژنوتیپ خلر بر پایه صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی در سال زراعی 86-85 بررسی شد. بعد از انجام آزمون نرمالیته، داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار تجزیه آماری شدند و برای مقایسه میانگین از آزمون دانکن استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه اختلاف بسیار معنی داری وجود داشت. ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد اقتصادی بیشترین همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار را به ترتیب با صفات وزن کل غلاف، وزن بوته هنگام برداشت دانه و تعداد غلاف در کپه داشت. عملکرد بیولوژیک بیشترین ضرایب همبستگی فنوتیپی مثبت و معنی دار را به ترتیب با صفات وزن بوته هنگام برداشت دانه، وزن کل غلاف، وزن پوسته و تعداد کل غلاف در کپه داشت. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفات وزن کل غلاف و وزن بوته به دلیل دارا بودن اثر مستقیم مثبت و قابل توجه و همچنین بالا بودن اثر غیر مستقیم از طریق صفات دیگر می توانند به ترتیب به عنوان معیار گزینش در جهت اصلاح برای افزایش عملکرد اقتصادی و بیولوژیک در خلر مطرح گردند. نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد که مؤلفه های اول و دوم 1/69 درصد از تغییرات کل واریانس را توجیه می نمایند. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای 3 گروه را نشان داد: در گروه اول 16 ژنوتیپ (g1-g16)، گروه دوم 3 ژنوتیپ (g17-g19) و گروه سوم ژنوتیپ g20 قرار گرفتند. این گروه بندی ژنوتیپ ها با نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه های اصلی کاملاً مطابقت داشت.